Trzy lata pracy PSPS na rzecz jakości styropianu dla budownictwa.
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu (PSPS) przedstawiło rezultaty działań na rzecz jakości styropianu, zapoczątkowanych w 2010 roku. Po trzech latach bardzo ciężkiej pracy, nie tylko stowarzyszenia, ale również producentów, którzy przystąpili do Programu „Gwarantowany Styropian”, rynek dostrzega i wykorzystuje narzędzia Programu służące jakości, rzetelności i uczciwej konkurencji w branży styropianu dla budownictwa.
Program Gwarancji Jakości Styropianu wystartował w październiku 2010 roku. Początkowo jego głównym założeniem była branżowa weryfikacja jakości płyt styropianowych dla budownictwa – jako wyraz realizacji zasady społecznej odpowiedzialności biznesu. W połowie 2012 roku procedury kontrolne uzupełniono o działania informacyjne i standaryzacyjne oraz o system certyfikacji producentów. Zaproszenia do udziału w Programie co roku kierowano do wszystkich producentów styropianu obecnych na polskim rynku. Dziś inicjatywa, pod nazwą Program „Gwarantowany Styropian”, skupia 22 producentów, których wyroby obejmują blisko 70 procent rynku.
Wyznaczanie standardów
Kluczowym etapem w rozwoju Programu było, w 2012 roku, uzupełnienie wymogów stawianych uczestnikom o obowiązek opatrzenia wszystkich produktów dodatkową tabelą wielkości 10 x 30 cm informującą o najważniejszych deklarowanych cechach styropianu oraz o skorelowanej z nimi minimalnej zalecanej wadze jednego metra sześciennego danej odmiany.
– Dodatkowe, czytelne oznakowanie służy ochronie uczciwej konkurencji oraz wzmacnianiu dobrych wzorców zachowań rynkowych. Dzięki niemu każdy, nie tylko ekspert, może łatwo porównać wyroby dostępne w punktach sprzedaży oraz w prosty sposób, ważąc paczkę, wstępnie zweryfikować ich jakość. Wystarczy sprawdzić, czy paczka wybranego styropianu waży nie mniej niż zalecają specjaliści. Nie byłoby to jednak możliwe bez współpracy z Instytutem Techniki Budowlanej w Warszawie, w ramach której opracowano stosowane w Programie minimalne poziomy gęstości występujących na rynku odmian płyt EPS – zwraca uwagę Kamil Kiejna. PSPS planuje rozszerzać wytyczne o kolejne odmiany wyrobów styropianowych.
Paczki styropianu pod lupą
Zakres branżowego audytu w Programie „Gwarantowany Styropian” systematycznie wzrasta, obejmując coraz większą liczbę producentów. W 2012 i 2013 roku skontrolowano wyroby producentów styropianu, których łączny udział w rynku stanowi ponad 90 procent.
– Kontrola jakości odbywa w notyfikowanych laboratoriach, które badają próbki pod kątem najważniejszych dla wybranego zastosowania styropianu parametrów: CS, lambdy lub TR. Ocenie podlega także oznakowanie paczek, które nie powinno wprowadzać nabywcy w błąd, co ma nierzadko miejsce, gdy dane techniczne zastępuje się informacjami marketingowymi. Skomplikowana, bo wymagająca pełnej przejrzystości i obiektywizmu procedura, wymagała także zaangażowania niezależnej kancelarii prawnej oraz notariusza – zaznacza Kamil Kiejna.
W opinii PSPS, wyniki dotychczasowych kontroli potwierdzają, że Program przynosi spodziewane efekty. Przypadki niezgodności wyrobu z deklaracją producenta, występują nadal zarówno wśród producentów uczestniczących w Programie, jak i pozostających poza nim, jednak wśród uczestników odsetek ten maleje z każdą kontrolą zarówno w zakresie liczby, jak i skali odstępstw.
Od wdrożenia Programu liczba negatywnych wyników kontroli zmniejszyła się o blisko 25 procent, a średnia gęstość wyrobów wzrosła o 0,7 kg/m3, przy czym wśród uczestników Programu odstępstwo wynosiło średnio jedynie 0,24 kg/m3, podczas gdy dla firm spoza Programu – o przeszło 1 kg więcej (średnio 1,3 kg/m3).
Najwyższy dotychczas odnotowany w ramach kontroli poziom odstępstwa od minimalnej wymaganej gęstości wynosił 7,1 kg/m3. Styropian oznaczony jako przeznaczony do ocieplania podłóg według zaleceń powinien ważyć co najmniej 18 kg/m3, tymczasem próbka wyrobu ważyła 10,9 kg/m3, a jej odporność na ściskanie wyniosła 45 zamiast deklarowanych 100 kPa.
Najsłabszy skontrolowany wyrób fasadowy ważył o przeszło 2,9 kg/m3 mniej niż wskazują zalecenia, a jego współczynnik przewodzenia ciepła był na poziomie 0,046 zamiast deklarowanego 0,040 W/mK.
– W związku z wynikami kontroli styropianów fasadowych o najsłabszej deklarowanej wartości współczynnika lambda 0,044-0,045 PSPS alarmuje, że blisko 60 procent tych wyrobów nie spełnia minimalnego wymaganego do systemów ociepleń poziomu odporności na rozciąganie TR 80. W zaleceniach Programu od początku odradzamy używanie takich wyrobów do ociepleń systemowych – podkreśla prezes branżowej organizacji.
Certyfikaty za dobre, sankcje za złe wyniki
Wyróżnieniu producentów, którzy wywiązują się z wymogów Programu, a zwłaszcza regularnie uzyskują pozytywne wyniki badań swoich wyrobów, służą dwa stopnie certyfikacji. Tytuł „Rzetelnego Producenta Styropianu” uzyskują Producenci, którzy oznakowali swoje wyroby wymaganą w Programie dodatkową tabelą oraz potwierdzili zgodność tego oznakowania w ramach przeprowadzonej kontroli. Uczestnikom Programu, których wyroby uzyskiwały pozytywne wyniki kontroli, a ponadto znajdowały się na minimalnych zalecanych przez PSPS poziomach parametrów do danej aplikacji, przyznano Certyfikat oraz prawo do posługiwania się na swoich wyrobach Znakiem Jakości „Gwarantowany Styropian”.
Spełnianie wymogów certyfikacji poddawane jest nieustannej weryfikacji, a dostępne na stronie Programu listy wyróżnionych producentów są na bieżąco aktualizowane. – Taki system ciągłej i konsekwentnej kontroli jakości jednym producentom stwarza możliwość naprawienia niedociągnięć i stabilizacji reżimu produkcyjnego, innych natomiast mobilizuje do utrzymania osiągniętej już wysokiej jakości – stwierdza Kamil Kiejna.
Wyniki kontroli jakości wykorzystywane są również do działań PSPS na rzecz eliminacji z rynku wyrobów niespełniających deklarowanego poziomu parametrów technicznych.
– Producenci, u których wykazano nieprawidłowości, zobowiązani są do poprawy jakości swoich wyrobów, co, zgodnie z regulaminem Programu, powinno znaleźć potwierdzenie już w kolejnej kontroli. Brak poprawy skutkuje wykluczeniem z Programu „Gwarantowany Styropian” oraz uruchomieniem odpowiednich działań prawnych. Także wobec producentów spoza Programu, którzy mimo negatywnych wyników kontroli nie wyrazili woli usunięcia nieprawidłowości swoich wyrobów, PSPS, po kolejnych wezwaniach, występuje na drogę prawną – wskazuje mecenas Aleksander Stawicki, partner w kancelarii prawnej WKB Wierciński, Kwieciński, Baehr, która zapewnia obsługę prawną Programu.
Informacje dotyczące uczestnictwa w Programie firm działających na polskim rynku znaleźć można na stronie Gwarantowanystyropian.pl w zakładce „Uczestnicy”.
Wiedza dla każdego
Kolejnym kluczowym elementem Programu, realizowanym intensywnie od kilkunastu miesięcy, jest edukacja uczestników rynku. Kampania informacyjna promująca jakość styropianu toczy się pod hasłami „Zważ styropian przed zakupem” i „Jakość musi ważyć”.
– Uznaliśmy, że najlepszym wsparciem prowadzonych przez nas działań na rzecz jakości wyrobów, będzie poprawa świadomości konsumentów. Przyjmując, że najważniejsze z punktu widzenia nabywcy są wiedza na temat produktu oraz możliwość łatwego sprawdzenia jego jakości, komunikację Programu oparliśmy o dwa podstawowe narzędzia. Są to zalecenia dotyczące prawidłowego doboru styropianu zależnie od przeznaczenia, oraz metoda wstępnej weryfikacji jakości styropianu na podstawie jego wagi. Ich upowszechnianiu służą między innymi serwis doradczy na stronie internetowej stowarzyszenia, publikacje techniczne, materiały edukacyjne w punktach sprzedaży oraz reklama w Internecie, radiu i prasie. Sygnały z rynku dowodzą, że zapotrzebowanie na tego typu wiedzę jest bardzo duże – twierdzi prezes PSPS.
Dobre perspektywy
Program „Gwarantowany Styropian” to pierwsza w Polsce inicjatywa samoregulacji w branży styropianu dla budownictwa. Podobne projekty z powodzeniem realizowane są od lat w krajach zachodnich, jak również w naszej części Europy, gdzie dominującą rolę w zakresie szybkiej weryfikacji jakości odgrywa waga wyrobu. – Dotychczasowe rezultaty Programu są zadowalające. Potwierdzają to zarówno opinie z rynku, jak i wyniki kolejnych badań dostępnego styropianu. Przyjmujemy też dalsze zgłoszenia do Programu, co wskazuje, że odpowiedzialność rynkowa oraz świadomość znaczenia naszej inicjatywy wzrasta również wśród producentów. Planujemy intensyfikację działań kontrolnych, zwłaszcza poprzez uwzględnienie możliwości wynikających z nowych regulacji prawnych, w szczególności dotyczących obowiązków ciążących na dystrybutorach i wykonawcach. Popularność i powszechność zastosowania styropianu w ociepleniach obliguje nasze środowisko do podejmowania wszelkich starań na rzecz zapewnienia najwyższej jakości dostarczanego na rynek produktu – podsumowuje prezes Kiejna.
Informacja o Polskim Stowarzyszeniu Producentów Styropianu (PSPS)
Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu, powołane w 2009 roku, zrzesza przedstawicieli wiodących producentów izolacyjnych płyt styropianowych stosowanych w budownictwie. Organizacja współtworzy normy techniczne i przepisy prawne dotyczące produkcji i zastosowań styropianu do izolacji w budownictwie. Stowarzyszenie współdziała z krajowymi i zagranicznymi organizacjami branży budowlanej, instytucjami naukowo-technicznymi, organami administracji państwowej i samorządowej na rzecz rozwoju produktów styropianowych oraz ich zastosowań. Dalsze informacje: www.producencistyropianu.pl