Zastosowania – baza wiedzy

Komfortowy i energooszczędny budynek musi być przede wszystkim właściwie zabezpieczony przed stratami ciepła. Za straty ciepła z budynku w największym stopniu odpowiedzialne są jego przegrody, a więc ściany, fundamenty, okna, dach i podłogi.

Ocieplanie ścian zewnętrznych

We współczesnym budownictwie dominują wielowarstwowe układy przegród, w których rozdzielona jest funkcja izolacji termicznej i funkcja przenoszenia obciążeń.

Dawniej, izolacyjność cieplna ścian zewnętrznych była uzyskiwana poprzez odpowiednią grubość tej przegrody np. ściana z cegły miała min. 51 cm. Obecnie stosowanie tego typu rozwiązań jest nieekonomiczne i nieefektywne.

Prawidłowo dobrane i wykonane ocieplenie ścian, chroni budynek nie tylko przed zimnem i upałami, ale także zabezpiecza go przed wilgocią, wiatrem czy ogniem.

Skuteczna izolacja ścian budynku pozwala znacząco ograniczyć straty ciepła, a przez to obniżyć jego zapotrzebowanie na energię. Straty ciepła przez ściany zewnętrzne to nawet blisko 40%.

Przy projektowaniu przegród wielowarstwowych szczególną uwagę należy zwrócić na kolejność poszczególnych warstw. Najkorzystniejszym, z punktu widzenia fizyki budowli jest układ, w którym materiał termoizolacyjny znajduje się po stronie temperatur niższych. W ścianie ocieplonej od zewnątrz materiał termoizolacyjny ogranicza zasięg temperatur ujemnych, dzięki czemu konstrukcja nośna nie jest narażona na ich niszczące działanie. Ponadto układ ten pozwala na zachowanie dużej pojemności cieplnej warstwy konstrukcyjnej, która łagodzi zmiany temperatur w przerwach ogrzewania “oddając” zgromadzone ciepło do wnętrza pomieszczeń. Ocieplenie ścian po wewnętrznej stronie jest bardziej niekorzystnym rozwiązaniem ze względu na to, iż w tym przypadku w warstwie konstrukcyjnej występują duże wahania temperatur, a w razie przerwy w ogrzewaniu pomieszczenia szybko się wychładzają.

Układ warstw ma także wpływ na proces kondensacji wilgoci wewnątrz przegrody. W ścianie ocieplonej od zewnątrz, przy odpowiedniej grubości materiału termoizolacyjnego, zjawisko to nie występuje. Natomiast w ścianie ocieplonej od wewnątrz na skutek przemarzania warstwy nośnej może mieć miejsce obniżenie temperatury powierzchni wewnętrznej przegrody przy, której nastąpi wykroplenie pary wodnej na granicy materiału termoizolacyjnego i konstrukcyjnego. Jednak powyższy układ poprzedzony obliczeniami cieplno- wilgotnościowymi, jest stosowany w budownictwie i często jest jedynym rozwiązaniem zwłaszcza przy termorenowacji obiektów zabytkowych.

Płyty fasadowe

Do kluczowych cech płyt styropianowych do ocieplania ścian zaliczyć należy: izolacyjność, odporność na czynniki zewnętrzne, łatwość instalacji, bezpieczeństwo i higienę pracy, komfort i bezpieczeństwo użytkowania, a także cenę: izolacji, pozostałych składników systemu oraz wykonawstwa.

Cechy płyt, które można znaleźć na etykiecie produktów dedykowanych do danego zastosowania:

Izolacyjność
Odpowiada za nią współczynnik przewodzenia ciepła materiału, oznaczany symbolem λ d (lambda deklarowana). Im niższa wartość tego parametru, tym produkt lepiej izoluje przed stratami ciepła.
Wartości współczynników przewodzenia ciepła dla dostępnych na rynku odmian styropianu zawierają się w przedziale od 0,045 do 0,031 W/mK (płyty szare). Polskie Stowarzyszenie Producentów Styropianu zaleca, by do ocieplania ścian stosować styropian z lambdą nie wyższą niż 0,040. W/mKW

Przy wyborze termoizolacji nie wystarczy jednak kierować się tylko wartością lambdy. Nie mniej istotna dla izolacyjności materiału jest grubość płyt. Im niższa wartość współczynnika przewodzenia ciepła tym mniejszą grubość musi mieć warstwa izolacyjna, aby zapewnić wymaganą wartość współczynnika przenikania ciepła przez przegrodę.

Przykład: płyty o współczynniku lambda 0,042 grubości 15 cm, będą gorszym izolatorem niż płyty szare o współczynniku lambda 0,032 grubości 12 cm.)

Rosnące wymagania dotyczące ochrony cieplnej budynków, sprawiły, że w ofercie producentów pojawiły się płyty z szarego styropianu, które osiągają nawet o jedną trzecią niższe (lepsze) współczynniki przewodzenia ciepła niż tradycyjne białe styropiany – nawet 0,031 W/mK. Dzięki szarym odmianom styropianu, skuteczne docieplenie budynku nie musi wiązać się ze znaczącym wzrostem grubości ściany, która może ograniczać dostęp światła dziennego do pomieszczeń.

Trwałość
Za trwałość wyrobu do izolacji ścian w największym stopniu odpowiadają jego parametry mechaniczne. Kluczowa do zastosowań, pionowych jest odporność na rozrywanie prostopadłe do powierzchni czołowych (TR). Dla styropianu w systemach ociepleń (ETICS) parametr ten nie może być niższy niż 80 kPa. Dzięki takiej odporności na rozrywanie płyty styropianowe w szeregu zastosowań nie wymagają mocowania mechanicznego czyli kołkowania, co znacząco wpływa na koszty wykonania ocieplenia. Dla porównania, najniższa wymagana odporność na rozrywanie płyt z wełny mineralnej stosowanych w ETICS to zaledwie 7,5 kPa.

Odporność na wilgoć
Styropian jest odporny na działanie głównego wroga izolacji cieplnej – wody i wilgoci. Płyty styropianowe wbudowane w ścianę zewnętrzną nie chłoną wilgoci, co ma duże znaczenie dla tworzenia dobrego mikroklimatu wewnątrz pomieszczenia oraz zdrowia jego użytkowników. Ta cecha ma również wielkie praktyczne znaczenie dla warunków, w jakich materiał izolacyjny ma być przechowywany, czy to w składzie budowlanym, czy też już na budowie. Zawilgocony materiał termoizolacyjny przestaje być izolatorem, a staje się przewodnikiem.
Dzięki cechom styropianu, warunki pogodowe mają niewielki wpływ na przebieg prac ociepleniowych z jego wykorzystaniem. Stosując styropian, nie trzeba za każdym razem na koniec dnia roboczego dodatkowo zabezpieczać go przed ewentualnymi opadami, czy wilgocią. Dzięki temu oszczędza się cenny czas, unika przestojów, a przez to obniża koszty robocizny.

Łatwość instalacji oraz koszt wykonawstwa
W sytuacji nierównych ścian styropian można bezpiecznie dla zdrowia szlifować. Podczas cięcia, szlifowania i bezpośredniego kontaktu z płytami styropianowymi nie występują żadne występujące przy stosowaniu innych wyrobów do izolacji zagrożenia dla wykonawcy czy otoczenia, związane z pyleniem, wdychaniem drobin materiału oraz podrażnieniami skóry. Styropian jest materiałem przyjaznym dla ludzi. Komfort prac instalacyjnych wpływa również na cenę wykonawstwa. Wykonawcy chętniej podejmują się instalacji ocieplenia styropianem, a koszty prac są znacznie niższe niż wełną mineralną – nawet 20 zł/m².

Bezpieczeństwo użytkowania
Płyty styropianowe zainstalowane na ścianach budynków nie mają szkodliwego oddziaływania na jego pomieszczenia i zdrowie mieszkańców. Nie emitują szkodliwych pyłów, promieniowania czy innych związków szkodliwych dla ludzi. Potwierdzeniem bezpieczeństwa styropianu dla zdrowia, jest powszechne stosowanie tego produktu, np. jako materiał opakowaniowy do produktów żywnościowych.

Ważną cechą styropianu wpływającą na komfort użytkowania budynku jest również duży opór dyfuzyjny styropianu. Przy zastosowaniu płyt styropianowych, zarówno w ścianie dwuwarstwowej, jak i trójwarstwowej, para wodna się nie kondensuje, a ściana jest sucha przez cały rok. Dzieje się tak dlatego, że wilgoć – z powodu małej paroprzepuszczalności styropianu – napotyka na duży opór dyfuzyjny i nie może swobodnie przenikać przez ścianę. Z tą cechą styropianu wiąże się jeden z mitów określany potocznie (i błędnie) „oddychaniem ścian”. Warto wiedzieć, że wilgotność względna w pomieszczeniu zależy przede wszystkim od efektywności wentylacji. Udział ściany jako przegrody w emisji masy pary wodnej na zewnątrz jest znikomy. Dla porównania, strumień pary wodnej dyfundującej przez ściany nieocieplone i ocieplone styropianem w odniesieniu do przeciętnego mieszkania wynosi do 4 g/h, a strumień pary wodnej usuwanej przez wentylację wynosi ok. 300g/h. Różnica w wilgotności względnej powietrza między ścianami nieocieplonymi a ocieplonymi styropianem nie przekracza 2%, a zatem jest bez znaczenia praktycznego.
Dążąc do tego, aby dom trzymał ciepło, zadbajmy po prostu również o sprawną wentylację.

Cena
Płyty styropianowe są znacznie tańsze niż większość dostępnych izolacji do ocieplania ścian. Dla porównania, różnica w cenie samego styropianu i wełny mineralnej do ocieplania ścian w systemie ETICS to około 20 zł/m².

Prawidłowe klejenie płyt:

Styropian należy przyklejać do ściany nakładając klej na płyty metodą grzebieniową (na całej powierzchni) lub obwodowo-punktową. Taki sposób klejenia zapewnia szczelne przyleganie izolacji do podłoża.

Grubość warstwy zbrojonej, zabezpieczającej styropian od zewnątrz powinna wynosić co najmniej 3 mm.

Podsumowanie

Wybierając termoizolację do ocieplania ścian zwróć uwagę na następujące parametry:

• współczynnik przewodzenia ciepła (lambda) – im niższy tym lepszym izolatorem jest produkt
• grubość płyt
• odporność na rozrywanie (TR) – min. 80 kPa

Stosuj system ociepleń ETICS (External Thermal Insulation Composite System)

Najskuteczniejszym rozwiązaniem podczas ocieplania domu jest zastosowanie kompletnego systemu ociepleń, czyli zestawu współpracujących i kompatybilnych materiałów, tworzących warstwę termoizolacji i przebadanych pod względem:

• odporności na ogień,
• odporności na warunki atmosferyczne (UV, zamarzanie/rozmrażanie, nasiąkliwość powierzchniowa
• oporu dyfuzyjnego (paroprzepuszczalność)
• kompatybilności chemicznej
• przyczepności do podłoża
• odporności na uszkodzenia mechaniczne

Kupując system ociepleń sprzedawca dostarczy kompletny zestaw materiałów do ocieplenia i wykończenia ocieplonych ścian wymienionych w dokumencie odniesienia (styropian, preparat do gruntowania ścian, klej, siatkę, kołki, tynk i farbę elewacyjną).

Pod warunkiem prawidłowego, zgodnego z instrukcją producenta montażu, na ocieplenie uzyskamy także 2 letnią gwarancję, przedłużaną przez producentów nawet do 10 lat.

Ocieplanie podłóg (podłogi średnio obciążone)

Styropian w podłodze pływającej

Umieszczony między warstwą konstrukcyjną a jastrychem, styropian decyduje o izolacyjności termicznej i akustycznej podłogi. Ważne, by jego parametry były dobrane odpowiednio do sposobu użytkowania i spodziewanych obciążeń użytkowych.

Podłoga, jako element przegrody poziomej budynku, stanowi dla nas, użytkowników, powierzchnię bazową. Musi charakteryzować się zespołem wielu różnych cech, które dają nam komfort użytkowania pomieszczeń, w jakich przebywamy. W zależności od umiejscowienia w budynku (podłoga na gruncie, strop międzykondygnacyjny czy strop nad przejazdem) oraz od funkcji pomieszczeń, w których się znajduje (np. garaż, łazienka, sypialnia), układ warstw, z których ma powstać podłoga, projektuje się i wykonuje tak, by był w stanie przenieść oczekiwane obciążenia użytkowe oraz zapewnić właściwy komfort termiczny i akustyczny.

Czym jest podłoga pływająca?

Jak można się domyślać, nazwa wywodzi się z konstrukcji i specyfiki eksploatacji. Wszelkie obciążenia podłogi, zarówno statyczne od ciężaru mebli, jak i dynamiczne (wywoływane uderzeniem spadającego przedmiotu czy drganiami podczas chodzenia), a także naprężenia termiczne spowodowane rozszerzalnością cieplną posadzki (istotne zwłaszcza przy ogrzewaniu podłogowym) są poprzez stosowne warstwy izolacyjne wyseparowane od elementów konstrukcyjnych budynku i nie przenoszą się na nie.

Rys.1. Schemat rozwiązania podłogi pływającej (rys. PSPS)

W układzie podłogi pływającej wszystkie warstwy mają określone zadanie i pełnią konkretną funkcję. Za oddzielenie podłogi od konstrukcji i ograniczenie ich wzajemnego wpływu odpowiada warstwa izolacyjna. Odpowiednio ułożona izolacja ze styropianu stanowi swoistą wannę dla podkładu podłogowego i kolejnych warstw wykończenia – z jednej strony chroni przed rozchodzeniem się naprężeń i drgań na konstrukcję i przyległe pomieszczenia, a z drugiej redukuje czynniki zewnętrzne, które mogłyby „przedostawać się” do środka (np. hałas w przypadku stropu czy chłód, gdy mamy podłogę na gruncie).

Rys.2. Przekrój przez układ warstw podłogi pływającej (rys. PSPS)

Warto podkreślić, że podłoga pływająca to najczęściej stosowane rozwiązanie w przypadku projektowania i wykonywania podłogi.

Dobór odpowiedniego styropianu

W przypadku wykonania układu podłogi pływającej bardzo ważny jest dobór odpowiedniego rodzaju styropianu. Płyty styropianowe używane w tej aplikacji muszą być wyrobami dedykowanymi do tego zastosowania, o parametrach właściwych z punktu widzenia sposobu użytkowania i spodziewanych obciążeń użytkowych.

Rodzaj płyt styropianowych dobiera się odpowiednio do wymagań stawianych podłodze – inne płyty będą odpowiednie na podłogi na gruncie, a inne na stropy międzykondygnacyjne (fot. PSPS)

Jeśli głównym celem jest zapewnienie izolacyjności termicznej oraz odporności mechanicznej przegrody poziomej, co ma miejsce np. w podłodze na gruncie albo w stropie nad przejazdem, to zastosowane powinny być płyty styropianowe, które charakteryzują się odpowiednio niską wartością lambdy deklarowanej – wskazaną na etykiecie za symbolem D … [W/m . K] – oraz właściwym poziomem naprężenia ściskającego przy 10% odkształceniu – jest on wyrażony w kodzie wyrobu za symbolem CS(10) … [kPa].

Wartości tych parametrów powinny być dobrane odpowiednio do przewidzianej w projekcie izolacyjności termicznej przegrody (z uwzględnieniem układu i grubości warstw) oraz poziomu spodziewanego obciążenia użytkowego w pomieszczeniu, gdzie rozwiązanie to zostanie zastosowane (wiadomo, że w garażu wymagania dotyczące wytrzymałości podłogi są inne, niż np. w sypialni). Trzeba też pamiętać, że w zależności od wielkości planowanych w pomieszczeniu obciążeń, poza wytrzymałością styropianu, projektant powinien dobrać także grubość i wytrzymałość wylewki oraz ewentualne jej zbrojenie.

Nieco inaczej jest z doborem płyty styropianowej w przypadku, gdy układ podłogi pływającej służy przede wszystkim zapewnieniu odpowiedniej izolacyjności akustycznej stropu, a więc w szczególności między kondygnacjami. W tym przypadku stosowane powinny być dedykowane do tego zastosowania elastyfikowane płyty styropianowe, mające zdolność izolacji od dźwięków uderzeniowych.

Ważna kwestia – dylatacje

Warstwy podłogi pływającej, choć nie są połączone z elementami konstrukcyjnymi budynku, stale pracują. Aby wskutek skurczy, pełzania lub naprężeń termicznych w podkładzie betonowym nie doszło do powstania pęknięć, w podłodze wykonuje się dylatacje. W zależności od zastosowanego jastrychu (podkładu betonowego lub anhydrytowego) potrzebne mogą być np. dylatacje rozdzielcze, pozorne czy obwodowe. Dylatacje rozdzielcze i pozorne są stosowane w miarę potrzeby, np. przy instalacji ogrzewania podłogowego. Dylatacja obwodowa jest zawsze bezwzględnie konieczna.

Rys.3. Przykładowy schemat rozmieszczenia dylatacji podłogowych (rys. PSPS)

Zadaniem dylatacji obwodowej jest oddzielenie podkładu betonowego i kolejnych warstw posadzkowych od elementów konstrukcyjnych budynku, takich jak ściany, słupy, kominy, z którymi bezpośredni kontakt mogłyby zakłócić swobodną pracę podłogi oraz jednocześnie być tzw. mostkiem akustycznym lub termicznym. To dylatacja obwodowa stanowi element zapewniający wspomniane „pływanie” podłogi. Niewłaściwe jej wykonanie może nie tylko mocno zaburzyć spodziewaną izolacyjność termiczną lub akustyczną podłogi pływającej, ale wręcz w strefie bezpośredniego kontaktu z elementem konstrukcyjnym może doprowadzić do fizycznego uszkodzenia podłogi. Prace naprawcze tego typu defektów nie należą do przyjemnych, ponieważ pojawiają się zazwyczaj dopiero po jakimś okresie użytkowania, gdy w pomieszczeniu wszystko jest już ułożone i wykończone, a naprawa wiąże się z często rozległymi zniszczeniami. Aby uniknąć tych przykrości, najlepiej zadbać o te detale na etapie projektowania i wykonania układu podłogi pływającej.

Do wykonania dylatacji obwodowej w układzie podłogi pływającej najczęściej wykorzystuje się gotowe samoprzylepne taśmy PE, które następnie po wyschnięciu wylewki docina się na żądaną wysokość, lub pocięty w paski styropian elastyfikowany o grubości 10 mm (fot. PSPS)

Ocieplenie dachów płaskich

Stropodach, czyli strop nad najwyższą kondygnacją budynku pełni rolę przykrycia budynku, jednocześnie chroniąc jego wnętrze przed wpływami atmosferycznymi.

Ocieplanie fundamentów

Zamierzonym efektem izolacji cieplnej fundamentów jest zmniejszenie strat ciepła budynku oraz uzyskanie komfortu cieplnego korzystania z podłogi na gruncie. Nieizolowane termicznie ściany piwnic, szczególnie w przypadku piwnic ogrzewanych, mogą powodować straty ciepła rzędu 20% całkowitych strat ciepła z budynku.

Zapewnienie odpowiednich warunków użytkowania pomieszczeń to w pierwszej kolejności rola projektanta. Prawidłowe zaprojektowanie, a następnie wykonanie izolacji fundamentów już na etapie wznoszenia obiektu, daje możliwość adaptacji części podziemnych na cele użytkowe (pracownia, siłownia, sauna, itp.) w dowolnym czasie, bez konieczności wykonywania dodatkowych kosztownych i uciążliwych prac ziemnych, już w okresie użytkowania obiektu.

Najskuteczniejszym sposobem ochrony cieplnej elementów budynku stykających się z gruntem jest ułożenie tzw. izolacji obwodowej. Jest to zewnętrzna, ciągła i pozbawiona mostków cieplnych izolacja termiczna przegród zewnętrznych bezpośrednio stykających się z gruntem.

Termoizolacja obwodowa ma za zadanie nie tylko zmniejszyć straty ciepła, lecz również chronić hydroizolację położoną bezpośrednio na zewnętrznej powierzchni ściany fundamentowej przed uszkodzeniami mechanicznymi. Rola systemu termoizolacji obwodowej w skutecznej ochronie hydroizolacji jest tym ważniejsza, iż to właśnie migrująca woda zawierająca rozpuszczone substancje organiczne i sole mineralne, jest najczęściej przyczyną uszkodzenia ścian piwnic i ich przyspieszonej degradacji.

Płyty fundamentowe

Termoizolacja fundamentów musi posiadać szereg cech, które pozwolą jej spełniać swoją rolę w warunkach ciągłego narażenia na wilgoć, parcia wód gruntowych, parcia gruntu oraz cyklicznego zamrażania i odmrażania. Wszystkie te cechy posiadają dedykowane do izolacji fundamentów – specjalistyczne płyty styropianowe nazywane hydrofobowymi, perymetrycznymi lub potocznie wodoodpornymi). Produkty te charakteryzują się obniżoną nasiąkliwością wodą, a przy tym brakiem jej negatywnego wpływu na właściwości wytrzymałościowe i izolacyjne.

1. Wytrzymałość mechaniczna

Płyty styropianowe charakteryzują się doskonałymi parametrami mechanicznymi – nieporównywalnie lepszą od wielu termoizolacji wytrzymałością na ściskanie oraz rozrywanie. Odporność na ściskanie określana jako naprężenie ściskające przy 10 % odkształceniu i podawana jest w kodzie wyrobu za symbolem CS(10). Dostępne na rynku płyty styropianowe stosowane do ocieplania fundamentów posiadają naprężenie w przedziale 80-200 kPa. Wymaganą odporność na ściskanie płyt styropianowych termoizolacji ścian fundamentowych powinien określić projektant w zależności od zagłębienia izolacji, rodzaju gruntu i występujących obciążeń. Do głębokości 3,5 m (głębsze fundamenty w przypadku budynków indywidualnych należą do rzadkości), zaleca się aby nie była ona mniejsza niż 100 kPa.

2. Trwałość i odporność na działanie wody

Największym wrogiem każdej termoizolacji jest woda. Wiele dostępnych na rynku produktów nasiąka i chłonie wodę, co skutkuje przyrostem współczynnika przewodzenia ciepła i znaczącym pogorszeniem ich właściwości termoizolacyjnych.

Dzięki zamkniętej strukturze płyty styropianowe są naturalnie odporne na wodę. Właśnie hydrofobowością – naturalną niską nasiąkliwością wodą, styropian do izolacji fundamentów różni się od izolacji jedynie zaimpregnowanych (hydrofobizowanych).

O nasiąkliwości styropianu mówi parametr, który w kodzie wyrobu – na etykiecie oraz karcie technicznej – płyt fundamentowych określany jest symbolem WL(T)i. Najczęściej przyjmuje on wartości od 3 do 5 %. Im niższa jest wartość liczbowa „i” podana za symbolem WL(T), tym niższa jest nasiąkliwość wodą termoizolacji przy długotrwałym całkowitym zanurzeniu. Oznacza to, że płyty styropianowe o niższym WL(T)3 będą bardziej odporne na wodę, niż te o wyższym WL(T)5.

Woda nie ma również negatywnego wpływu na trwałość styropianu. Płyty styropianowe w środowisku wodnym zachowują swoje wymiary i kształt, nie rozpuszczają się ani nie gniją.

3. Stałość cech izolacyjnych

Styropian posiada znakomite właściwości izolacyjne. Określa je wartość współczynnika przewodzenia ciepła oznaczana symbolem λ d (lambda deklarowana). Im niższa wartość tego parametru, tym produkt lepiej izoluje przed stratami ciepła. Wartości współczynników przewodzenia ciepła dla dostępnych na rynku odmian styropianu zawierają się w przedziale od 0,045 do 0,031 W/mK (płyty szare).

Ponieważ na izolacyjność wyrobu do termoizolacji fundamentów znacząco wpływa nasiąkliwość wodą produktu, a więc WL(T), przy wyborze płyt styropianowych do tego zastosowania warto brać pod uwagę nie tylko lambdę deklarowaną (λ d ), ale oba te parametry łącznie – czyli tzw. lambdę obliczeniową. Lambdę obliczeniową wyznacza się uwzględniając możliwość zawilgocenia wyrobu w warunkach polowych i okresowego pogorszenia jego izolacyjności cieplnej, zgodnie z normą PN-EN ISO 10456 „Materiały i wyroby budowlane. Właściwości cieplno-wilgotnościowe. Tabelaryczne wartości obliczeniowe i procedury określania deklarowanych i obliczeniowych wartości cieplnych”.

Tabela: Porównanie deklarowanych i obliczeniowych (uwzględniających nasiąkliwość) wartości współczynnika przewodzenia ciepła wyznaczonych w oparciu o wzór normowy

Podsumowanie najważniejszych cech płyt styropianowych do izolacji fundamentów:

• wysokie naprężenie ściskające (twardość) – w kodzie wyrobu to wartość za symbolem CS(10): CS(10)100; CS(10)150; CS(10)200 itd. – im niższa wartość liczbowa tym wyższa odporność płyt na ściskanie.
• niska nasiąkliwość wodą – w kodzie wyrobu oznaczana wartością liczbową po symbolu WL(T): WL(T)3; WL(T)4; WL(T)5 (odpowiednio: 3, 4, 5 %) – im niższa wartość liczbowa tym wyższa odporność na nasiąkanie płyt.
• wysoka izolacyjność – czyli niski realny współczynnik przewodzenia ciepła tzw. lambda (λ) – określana w połączeniu z nasiąkliwością jako tzw. lambda obliczeniowa;

Technologie produkcji płyt fundamentowych

Specjalistyczne płyty fundamentowe łatwo odróżnić od zwykłych – zwykle są kolorowe – np. błękitne, zielone czy różowe, chociaż coraz częściej spotykane są w tym zastosowaniu również płyty z szarego styropianu. Poza kolorem różnić je może także technologia produkcji. Płyty gładkie powstają w tej samej technologii co płyty standardowe – są cięte z uprzednio uformowanych bloków. Wyroby z ukształtowanymi drenami, produkowane są w technologii agregatowej – bezpośrednio w formach.

Prawidłowe wykonawstwo

Kluczowe znaczenie dla izolacji fundamentów ma wykonawstwo. Aby ocieplenie dobrze spełniało swoją funkcję, musi być poprowadzone obwodowo, czyli szczelnie dookoła budynku – i zagłębione poniżej poziomu gruntu do głębokości strefy przemarzania, która na przeważającym obszarze Polski wynosi 0,8 – 1 m, a w najzimniejszych miejscach 1,2 – 1,4 m. Poniżej strefy przemarzania, grunt ma już temperaturę dodatnią przez cały rok.

Przekrój prawidłowego wykonania ocieplenia ściany fundamentowej z ławami poniżej strefy przemarzania (fot. PSPS)

Przy prawidłowym wykonaniu ław fundamentowych (w całości poniżej strefy przemarzania), wystarczające jest umieszczenie izolacji od poziomu górnej półki ław. Przy zbyt wysokim wylaniu górnej części ław (powyżej strefy przemarzania), niezbędne będzie wykonanie ocieplenia również na nich (fot).

Ocieplenie ściany fundamentowej oraz ław posadowionych powyżej strefy przemarzania (fot. PSPS)

Do ocieplania fundamentów można stosować styropian tradycyjny przeznaczony do izolacji cieplnej podłóg i parkingów (określany jako twardy), ale wówczas bezwzględnie należy zabezpieczyć go przeciwwodnie od strony gruntu. Zastosowanie dedykowanych do tego zastosowania płyt fundamentowych, umożliwia zasypywanie płyt bez dodatkowego ich zabezpieczenia.

Najważniejsze zasady poprawnej aplikacji płyt styropianowych do izolacji fundamentów:

• izolację przeciwwilgociową lub przeciwwodną wykonuje się na powierzchni ściany konstrukcyjnej, obwodowo, czyli szczelnie dookoła budynku, zagłębiając ją poniżej poziomu gruntu do głębokości strefy przemarzania;
• płyty należy przyklejać dedykowanymi lepiszczami elastycznymi – kleje bitumiczne na bazie dyspersji wodnej, kleje poliuretanowe;
• przy okresowym, wysokim poziomie wód gruntowych, zaleca się stosowanie folii kubełkowej z geowłókniną jako warstwy izolacyjno-drenażowej (układanej kubełkami od strony gruntu). Innym skutecznym rozwiązaniem w takich warunkach, jest zastosowanie drenażu opaskowego oraz styropianów z uformowanymi drenami, które przy użyciu geowłókniny należy zabezpieczyć przed zamulaniem;
• obsypkę zaizolowanego fundamentu należy wykonywać z właściwą ostrożnością, aby nie doprowadzić do uszkodzeń mechanicznych izolacji cieplnej;
• zagęszczanie obsypki należy wykonywać warstwowo, aby nie dopuścić do jej osiadania i ewentualnego dodatkowego obciążenia izolacji pionowej tarciem osiadającego gruntu.

Izolacja podłóg na gruncie

Straty ciepła z budynku do gruntu wynoszą ok. 15-20 % strat w ogólnym bilansie cieplnym. Coraz częściej, także z powodów ekonomicznych, buduje się budynki bez podpiwniczenia, gdzie podłoga na gruncie jest jednocześnie podłogą kondygnacji mieszkalnej.

Izolacja termiczna stosowana w konstrukcji podłogi na gruncie musi charakteryzować się wysoką wytrzymałością na naprężenia (wywołane obciążeniami użytkowymi i własnymi układu), odpowiednimi właściwościami termicznymi (wysoką izolacyjnością) i odpornością na wodę.